АЛТЫНОРДА
Новости

Ұлттық өнеріміз – қайсарлықтың үлгісі

Қуантқан САПАРОВ (фото)00-

Алматыдағы Оқушылар сарайының спорт кешенінде Орталық Азия мен Қазақстан жастары қозғалысының сұңғыла жетекшісі, көрнекті қоғам қайраткері, ағартушы-демократ Ғани Мұратбаевтың 111 жылдығына орай ұлттық жекпе-жектен жасөспірімдер, жастар және ересектер арасында ашық біріншілік өтті.

Оңтүстік астана әкімдігі мен қалалық жек­пе-жек федерациясы бірлесе ұйым­дас­тырған еске алу турнирі ХХ ғасырдың басындағы аласапыран қилы заманда қа­зақ жастарының жаппай сауаттануына, білім мен ғылымға ұмтылуына орасан зор үлес қосқан тарихи тұлғаның ескерткішіне гүл шоқтарын қойып, рухына тағзым ету­мен басталды. Халықаралық балаларды қорғау күнімен тұспа-тұс келген біріншілік­ке жергілікті спортшылармен қатар, Жам­был, Қарағанды, Қызылорда, Алматы об­лыс­тарының ұзын саны 100-ден астам спорт­шысы қатысты.

Салтанатты ашылу рәсімінде Ал­ма­ты қалалық денешынықтыру және спорт басқармасы басшысының орынба­сары Найзабек Сағымбаев, жекпе-жек өнерінің бесаспап шебері, ҚР жекпе-жек федера­циясының президенті Сабыржан Махме­товтер небары 23 жас жасаған Ға­ни Мұ­рат­баевтың қазақ жастарын надан­дық қамытынан құтқару бағытында сіңір­ген ерен еңбегі туралы, оның күреске толы қысқа да мағыналы өмірі Тәуелсіз еліміздің бүгінгі жас буынына да үлгі, өнеге болаты­нын айтты. Осы орайда Алматыдағы Оқу­шы­лар сарайына Ғани Мұратбаевтың есімі берілсе деген ізгі ойларын да жасырмады.

Жас өнерпаздардың ән-шашуынан ке­йін турнирдің алғашқы жекпе-жектері де басталып кетті. Әуелі 14-15 жас шамасын­дағы жасөспірімдер мен 17-18-дегі жас­тар айқасып, әрқайсысы 3 минуттан тұра­тын 2 раундтық жекпе-жекте өзара мық­ты­ларын анықтауға кірісті. Негізгі бәсеке­лес­тік Алматы мен Қарағандының жас өрендері арасында өрбіді. Нәтижесінде Дастан Ехтанов, Медет Тұңғышбай, Айдос Мәулен сынды қарағандылық жас дарын­дар 50, 53, 56 келі салмақтарда топ жар­са, Ерболат Қияшев, Жүсіп Әлимәмедов, Аят Құсайханов секілді алматылық өр боз­балалар 59, 71 және 75-тен жоғары сал­мақ­тарда жеңімпаз атанды. 63 келі сал­мақта қарсылас шақ келтірмеген қызыл­ордалық Теңізбай Нұрбек үздік шықты.

Теңізбай Нұрбек, турнир жеңімпазы:

– Ғани Мұратбаев қазіргі Қызыл­ор­да облысының Қазалы ауданында туып-өскен. Мен де сол жақтанмын. Сон­дықтан Ғани атамызды еске алуға арналған турнирде жеңілуге хақым жоқ еді. Бар күш-жігерімді салдым. Же­ңіс­ке жеткеніме өте қуаныштымын. Арманым – ұлттық жекпе-жектен Қа­зақ­стан, содан соң әлем чемпионы ата­ну. Сол үшін тынымсыз жаттығып, аян­бай тер төгемін. 

Ал ересектер арасындағы айқастарда ал­матылықтарға Жамбыл облысының жау­жүрек жігіттері лайықты қарсылық көр­сете білді. Әрқайсысы 5 минуттан тұ­ра­тын 2 раундтық жекпе-жектер қорытын­ды­сында Нұрсұлтан Серікбай, Рүстем Сай­лауов, Руслан Мұстафа, Нұржан Тұтқаев, Рус­лан Рахманов сынды Алматының ай­бын­ды жігіттері 55, 60, 65, 70 және 90 келі сал­мақ­тарда жеңіс тұғырының ең биік саты­сына көтерілді. Қамбар Қоқамбай, Серік Тілекеев, Аманжол Тұтқабаев секілді Жам­был облысының жампоздары 75, 80 және 90-нан жоғары салмақтардағы бас жүлдені еншіледі. Қызылордалық Ербол Ділімбетов 85 келі салмақта жеңіске жетті. Осы тұста 60 келі салмақта күміс медаль олжалаған, осы біріншіліктің ең ардагер спорт­шысы Берікқазы Бөкішевтің де өне­рін айрықша атап өткен жөн. Жасы 45-ке кел­се де, 20-25-тегі жалындаған жігіттерді әб­ден састырды. Бірақ жартылай финалда жарақаттанып қалып, соның салдарынан ақ­тық айқаста барын сала алмай, жеңіліс­ке ұшырады. Алайда оның спортқа деген ке­ремет сүйіс­пеншілігі, табандылығы, жан­кештілігі арты­нан ерген інілеріне үлгі екені анық.

Берікқазы Бөкішев, турнирдің күміс жүлдегері:

– Өкінішке қарай, жартылай фи­нал­да бас бармағымды шығарып ал­дым. Сондықтан финалда өте қиын бол­ды. Қарсыласым өзімнен 20 жастай кіші, шапшаң, мықты жігіт екен. Өзде­рі­ңіз көрдіңіздер, мен күреске бейім бол­ғандықтан, қайта-қайта оның ая­ғы­на кіріп, астыма жығып алып жаттым. Ұпай санымен жеңіп жатқанмын. Бірақ өз мүмкіндігімді толық пайдалануға шық­қан саусағым кедергі келтірді. Қар­сыласымның қылқындыру әдісінен құтыла алмауым содан. Әйтсе де ос­ын­шама жасқа келіп, жастармен тайтала­сып жүргеніме ризамын. Енді жарақа­тым­ды жазып, келесі додаларға да­йын­даламын. 

Екі күнге созылған біріншілік қорытын­дысында Алматы құрамасы бейресми жал­пыкомандалық есепте топ жарса, Жам­был облысы екінші орынға көтерілді. Үш­інші-төртінші орындарды қараған­ды­лық­тар мен қызылордалықтар өзара бөлісті.

Мерлат Темірханов, Алматы қаласы жекпе-жек федерациясының президенті:

– Еске алу турнирі жоғары деңгейде өтті деп ойлаймын. Ғани атамыздың аруағы бір аунап түскен шығар. Осы рет­те, ең алдымен, қала әкімдігі мен спорт басқармасына жекпе-жек феде­ра­циясы атынан үлкен алғысымды ай­та­мын. Ұлттық жекпе-жегіміз жастары­мызды қайтпас қайсарлыққа, өрлік пен ерлікке, адалдық пен әділдікке, отан­сүйгіштік пен патриотизмге, фи­зи­ка­лық мықтылық пен рухани беріктікке тәрбиелейді. Жекпе-жекте шыныққан жігіттер кез келген уақытта Отанын қор­ғауға дайын болады. Сондықтан батыр бабаларымыздан мирас болып қалған жауынгерлік төл өнерімізді жаң­ғыртып, әлемге танытуға жұды­рық­тай жұмылып, бар күш-жігерімізді салуға тиіспіз.

Автор: Бақтияр ӘСІРЕНКИЕВ

 http://alashainasy.kz/sport/43265/