Мансұр ХАМИТ (фото)
Кеше Ақордада Жоғарғы Еуразиялық экономикалық кеңестің отырысы болып өтті. Қазақстан, Ресей және Беларусь елдерінің Кедендік одағы мен Бірыңғай экономикалық кеңістігінің жоғары органы болып табылатын кеңестің бұл жолғы отырысына қырғыз бен украин басшысы да қатысқан болатын. Бірі мүшелікке ұмтылса, екіншісі бақылаушы мәртебесінен үмітті. Сөйтіп, Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың, Ресей Президенті Владимир Путиннің, Беларусь Президенті Александр Лукашенконың, Украина Президенті Виктор Януковичтың және Қырғызстан Президенті Алмазбек Атамбаевтың қатысумен өткен Жоғарғы Еуразиялық экономикалық кеңестің отырысында бірқатар маңызды мәселелер қаралып, соңғы екі мемлекеттің ниеттері құпталды.
Бесеудің басқосуын ашқан Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы ең алдымен еуразиялық кеңістіктегі интеграцияның перспективасы әр мемлекет үшін маңызды екендігін мәлімдеген болатын. Яғни, дербес мемлекеттер өзара ықпалдастыққа ұмтылғанда ондай құрылымның тиімділігін біреуі ғана емес, баршасы бірдей сезуі шарт. Сонда ғана діттегенге қол жетеді, көксегені орындалады. Бұны Қазақстан Президенті: «Мемлекеттер интеграцияға олар оқшауланып қол жеткізе алмайтын дүниені иелену үшін барады, ал мұндай жағдайда ықпалдасу үдерісі эволюциялық жолмен, сатылап жүзеге асқаны абзал», – деп түсіндірді. Бұдан әрі жабық есік жағдайында өткен жиын үш сағаттан астам уақытқа созылды. Сөйтіп, бесін ауа дөңгелек үстел басына жайғасқан бес елдің басшылары екінті өте орындарынан тұрып, ортақ шешімге келгендерін білдірген болатын. Мемлекет басшылары атынан бірлескен мәлімдемені Нұрсұлтан Назарбаев жария етті.
«Бүгін Жоғарғы Еуразиялық экономикалық кеңестің отырысында аса өзекті мәселелерді, оның ішінде Кедендік одақ пен Бірыңғай экономикалық кеңістікті одан әрі дамыту перспективаларын талқыладық. Бұдан бөлек, отырыста Еуразиялық экономикалық одақ құрудың жұмыс барысы жайында сөз болып, интеграцияның негізгі бағыттары туралы шешімдер қабылданды», – деді Нұрсұлтан Әбішұлы. Президенттің айтуынша, аталмыш шешімнің арқасында Еуразиялық экономикалық одақ құруды дамытудың негіздері қаланады. Түйіндей айтқанда, Кедендік одақ мүшелері 2015 жылы Еуразиялық экономикалық одақты іске қосуды жоспарлайтын ниеттерін осы шешіммен тағы бір нықтаған. Бұл үшін 2014 жылдың 1 мамырында Мемлекет басшыларының қарауына құжат жобалары ұсынылатын болады.
Бұдан әрі Елбасы: «Біздің интеграция сатылап, кезең-кезеңімен жүзеге асатын болады. Қазіргі күні ең маңыздысы – Кедендік одақ аясындағы алып қоюларды жою, Бірыңғай экономикалық кеңістікті түпкілікті қалыптастыру. Бұл жұмыстың негізінде біз интеграциялық үдерістерді тереңдету туралы шешім қабылдайтын боламыз», – дей келе, әңгіменің негізінен экономикалық интеграция туралы болып отырғандығын ерекше атап өтті. Ал мұндай экономикалық интеграция прагматизмге және барлық мүше-мемлекеттердің өзара тиімділігіне жұмыс істейтін болады. Сонымен бірге Елбасы Жоғарғы Еуразиялық экономикалық кеңестің отырысында бірқатар маңызды шешімдерге қол қойылғанын жеткізді. Атап айтқанда, экономикалық комиссияның сауда саласындағы халықаралық келісімдерді жүргізу қызметінің регламентіне өзгерістер енгізілген. Өзгерістер арқасында Кедендік одаққа мүше-мемлекеттердің белсенді өзара іс-әрекеттерін дамытуға жол ашылады, коммерциялық алаңдарды пайдалануға септігі тиеді. Нәтижесінде, Кедендік одақтың сауда жөніндегі әріптестерінің шеңбері кеңейе түспек. Сондай-ақ Кедендік одаққа мүше-мемлекеттердің агроөнеркәсіптік саясат тұжырымдамасы мақұлданып, интеграциялық-ақпараттық жүйені құру, статистика саласында өзара ақпараттық байланыс орнату мәселелері келісілген. «Біз Кедендік одақтың, Бірыңғай экономикалық кеңістіктің көкжиегін кеңейту мәселелерін жеке топтамада қарастырдық. Қырғызстанның Кеден одағына қосылу туралы өтініш бергені белгілі. Біз мұны қарастырып жатырмыз. Қырғызстанның Кеден одағына кіруі үшін тиісті Жол картасын даярлайтын жұмыс тобы құрылды», – деп мәлімдеді Нұрсұлтан Назарбаев. Сосын, Президент Украинаның Кеден одағына, болашақта Еуразиялық экономикалық одаққа айналатын Бірыңғай экономикалық кеңістік жұмысына бақылаушы мәртебесін алу туралы ниетіне тоқтала келе, оның да оң шешім тапқанын жеткізді. «Украина мен Қырғызстан Президенттері бүгінгі отырысқа шақырылды және олар біздердің пікір алмасуларымызға, талқылауларымызға қатысты. Біз олардың ниеттеріне қолдау білдірдік. Әрі тиісті шешімдер қабылдадық. Сарапшылар қажетті құжатты дайындағаннан соң, Жоғарғы кеңестің келесі отырысында оны мақұлдайтын боламыз», – деді Н. Назарбаев.
Тараптар Кеңеске қанағаттанып, биыл тағы екі кездесу өткізуге уағдаласып тарқасты. Оның бірі – қоңыр күзде Минскіде, екіншісі қыстың басы – желтоқсанда Мәскеуде өтеді. Бірлескен мәлімдемені қорыта келе, Елбасы Кедендік одақ аясында интеграциялық үдерістерді нығайту бойынша нысаналы теңгерімді саясат одан әрі жалғасатынын аңғартты. Бұл ретте қатысушы мемлекет басшылары кезекті рет теңқұқықты қатынасқа қатысты өздерінің бұлжымас ұстанымын растаған. «Кедендік одақ пен Бірыңғай экономикалық кеңістікті, Еуразиялық экономикалық одақты құру оңай шаруа емес, мұндай мәселелер бір күннің ішінде шешімін таппайды. Кейде кейбір мәселенің күйі келмей қалады, қабылданған шешімдердің ойдағыдай орындалмай қалуы да болып тұрады. Сауда, бизнес саласының көңілі толмай қалатын кездері де жоқ емес. Мұндай дүниелердің орын алып тұруы да заңды әрі олар алдағы уақытта шешімін таба түсетін болады. Ең бастысы – бізде мемлекет басшыларының саяси ерік-жігері бар. Біз бүгін орын алып жатқан мәселелерді ашық талқыладық. Қазақстан, Беларусь пен Украина елдеріндегі бұқаралық ақпарат құралдарында не туралы айтып жатқаны да бізге белгілі. Күдікпен қарау, қоғам талқысына шығару – мұның барлығы дұрыс әрі заңды. Сондықтан да біз бұл үдерістің оған кіретін барлық мемлекеттерге тек сауда айналымы үшін ғана емес, жаһандана дамып, күрделі экономикалық жағдайдан арылмай тұрған әлемде өз орнын табу үшін тиімді екенін анық білеміз», – деді Нұрсұлтан Назарбаев.
Автор: Қанат ҚАЗЫ
http://alashainasy.kz/main/43135/
