АЛТЫНОРДА
Новости

 Халықты қырған «Мырзажан» құрметтеуге лайық тұлға ма?

Алаштың арманы болған «азаттық» алаш қайрат­керлерінің түбіне жетіп, елді ұлттың серкелерінен айыр­ды. «Кеңестер одағының саясаты Алаштың азаттығын аңсаған қайраткерлерімізді қырып салды» деп келдік. Осындай тарихи шындықты ғалымдарымыз шаң басқан мұрағаттардан аршып алып жатыр. Кезінде «Аса құпия» деген таңбамен келіп, «республика бойынша … еркек, … әйел адам атып тасталсын» деген хаттар болған … Қа­зақ халқының қаймағын қал­қып алған Мирзоян-Сталин тандемінің құпиясын мына құжат дәлелдейді.
1937 жыл, «Мырзажан­ның» Сталинге жазған құпия хаты…

 

Мұндай тапсырманың, мұндай жос­пар­дың болғанын барлығымыз біліп, сездік. Ал құжат күйінде алғаш дәлелденіп отыр. Бұл – саяси қуғындау емес, жоспарлы жүзеге асырылған ату-асу шаралары екенін түсінеміз. Жалпы саны 17600 қазақ дейтін болсақ, Мирзоян Қазақстанды басқарған 5 жылдан астам уақытта әрбір күн сайын бір қазақты құрбандыққа шалып отырған деуге келеді. Ал ақтабан-шұбырынды, алқа көл сұлама заманының зардаптарының да осылай жоспарланға­нына ешқандай күмән жоқ. Ол кезде кө­мусіз қалған қазақтың саны бір құдайға ғана аян. Иманды болғырлар … Мұрағат­тардан осындай құжаттардың жойылып кетпей, бүгінге дейін жетуіне, ұлттық мүддені қорғай алатын ғалымның қолына түсуіне тілеулес болған шығар…

Өйткені аштықтан азып, жоқтықтан тозып кеткен қазақ елін басқаруға келген ( Қазақстан Орталық Партия Комитетінің бірінші хатшысы 1933-1938 жылдар) Левон Исаевич Мирзоянды аңғал қазақ ерекше мейіріммен «Мырзажан» деп қа­дір­леді. Тарих беттерінде сол кезең туралы: «Л.И.Мирзоян Қазақстанда қоғамдық, әлеуметтік, саяси-экономикалық жағ­дайдың әбден титықтап, тұралап тұрған шақта келген. Л.И.Мирзоян тамаша іскер, қайратты, шебер ұйымдастырушы, көп­теген іргелі, күрделі істердің бастаушысы, қазақ халқының шын жанашыры болған еді. Ауыр шақта басшылыққа келген Мирзоян аштықты жеңіп, қуғын-сүргінді тоқтату үшін қолдан келгеннің бәрін жасады» деп келтіріледі. Міне, көзі ашық, көкірегі ояу азаматтарды қырып тастап, қалғанының рухын сындырып, одан кейінгі жалпақ­шешей-жағымпаздарға осындай насихат жүргізіп, санасына сіңірді. Сол мәңгүрт­тіктің, сол жалпақ­шешей­лік­тің, сол рух­сыздықтың әлі күнге дейін жал­ғасып келе жатқаны жаныма ба­тады…

Ол кезде де мырзажандардың шұл­ғауына оратылып жүрген жырбақайлар қазіргіден кем болмағаны анық. Жауыздар халқымыздың арыстарын сол өз халқы­мыз­дың ішінен шыққан шолақ белсен­ділердің қолымен жазалады. Бір сөзбен айтқанда, өз құдығымызды лайлағандар­дың дәурені жүрді. Міне, біз осы қасіретке ұрындырған кісілерді көбірек құрметтеп, алаштың азаттығы үшін құрбан болған арыстарымыздың қадіріне әлі күнге толық жете алмай келеміз.

Қазір еліміздің ірі-ірі қалаларының өзінде Мирзоян атындағы көшелер самсап жүр. «Мырзажан-Мырзажан» деп мәй­мөң­келеп, сол заманның шолақ белсен­ділерінің қатарында болғандардың атында көше, мектеп, т.б. бар екенін жасыра ал­май­мыз. Осы мәселені тарихи тұрғыдан да, саяси тұрғыдан да, әлеуметтік тұрғыдан да дұрыс таразылап, әділ шешім қабылдау керек.

Мысалы, халқымызды тарих сахна­сы­нан жойып жіберуге ұмтылған Л.Мир­зоян атын аластатуға міндеттіміз.

Елордадағы 2853 метрлік көшеге Мир­зоянның есімі берілгенін көрген сайын қорланамын.

Намысымыз болса, жас ұрпақтың са­насы уланбасын десек, бабалар әруағы риза болсын десек, өзіміз көмусіз, еске­русіз, елсіз қалмайық десек, халқымыздың тағ­ды­рымен ойнағандарды тарихымыздың бет­терінде жағымды тұлға ретінде таныт­пауымыз керек.

Мирзоян атындағы көшелерді жою керек!

 

Равиль НҰРЖАНОВ

 

http://www.aikyn.kz/