?ткен демалыс к?ндері ?ыр?ызстанны? о?т?стігіндегі Баткен облысында этникалы? ?а?ты?ыс болды
. Сох ?збек анклавыны? т?р?ындары ?ыр?ыз шекарашыларына шабуыл жасап, отыздай адамды кепілге алды, деп хабарлайды Азатты?.
О?и?а сенбі к?ні бастал?ан. ?збекстан?а тиесілі Сох ауданында?ы Хушияр ауылыны? т?р?ындары ?ыр?ызды? Чарбак ауылы т?сында?ы жуы?та ашыл?ан шекара бекеті ма?ында электр желісі ба?андарын орнатып ж?рген ?ыр?ыз шекарашыларына шабуыл жаса?ан.
Шекарашылар наразы т?р?ындарды? бетін ?айтару ?шін аспан?а ?арата о? ат?ан.
Жексенбі к?ні Сох т?р?ындары шекарашылар орнат?ан ба?андарды ??латып, одан кейін Чарбак ауылына келіп, осы ауылды? алты т?р?ынын кепілге алып кеткен. Д?рбеле? бастал?ан кезде Сох ауданы ар?ылы ?ыр?ызстан шекарасына ?тіп бара жат?ан жеті адам да кепілге алын?ан.
Ресейлік «Интерфакс» агенттігі кепілге алын?ан 13 ?ыр?ыз азаматы Хушияр ауылыны? ауруханасында отыр деп хабарла?ан еді. Агенттік о?и?а ку?герлеріні? с?здеріне с?йене отырып, «?у баста ж?зден астам адам (?збекстан азаматтары) болды, біра? біраздан кейін ?аралары к?бейе т?сті» дейді.
?ыр?ызстанда?ы «Вечерний Бишкек» газетіні? д?йсенбі к?ні та?ерте? жаз?ан дерегіне ?ара?анда, о?и?а?а мы?нан астам адам ?атыс?ан.
«?збек азаматтары ?ыр?ыз шекарашыларыны? ?аруларын тартып алма? болды» ??деген дерек те айтылады.
?ыр?ызстанда?ы АКИpress агенттігіні? хабарлауынша, ?а?ты?ыс кезінде бірнеше ?ыр?ыз шекарашысы зардап шеккен.
Б?л дерек к?зіні? м?ліметінше, ?збек азаматтары «шекара бекетін таспен ат?ылап,
Сох анклавынан шы?ып бара жат?ан ?збек танкісі ?ыр?ыз азаматын к?лігін таптап кеткен еді. 2 маусым 2010 жыл. (К?рнекі сурет)
?? ?ыр?ызстанны? онда?ан к?лігін азаматтарымен бірге кепілге ал?ан».
?ыр?ызды? кем дегенде т?рт к?лігі ?ртеніп, ?ыр?ызстан азаматтары мінген автобус Сохтан ?тіп бара жат?анда то?татылып, адамдары кепілге алын?ан дейді дерек иесі.
«Вечерний Бишкек» газеті жексенбі, 6 ?а?тар к?ні ?ыр?ыз шекарашылары ?збек азаматтарына о? ат?анын, о?и?а кезінде кем дегенде ?ш адам жаралан?анын айт?ан еді.
?зге бір ку?гер ?ыр?ыз шекарашыларыны? ?ару ?олдан?анын жо??а шы?арады.
Жергілікті ?ыр?ыз ж?не ?збек шенеуніктері жа?дайды т?ра?тандыру ?шін келісс?з ж?ргізіп жатыр. Келісс?зге ?атыс?ан Баткен облысыны? ?кімі Сейітм?рат Калыковты? айтуынша, анклав аума?ында кепілге алын?ан ?ыр?ыз азаматтарына ?ауіп т?ніп т?р?ан жо?.
Баткен облысы ?кімшілігіні? б?гінгі дерегіне ?ара?анда, Сох анклавыны? т?р?ындары кепілге ал?ан ?ыр?ыз азаматтары — 13 емес, отыздай адам. «Келісс?зді? ар?асында 14 ?йел мен бала босатылды, ал жиырма ша?ты ер адам Хушияр ауылында ?лі кепілде отыр» деді билік ?кілдері.
Бірнеше са?атттан кейін Азатты?ты? ?ыр?ыз ?ызметі «кепілде отыр?ан адамдарды? ?ал?андары — 16-сы т?гел босатыл?анын» хабарлады.
?азір ?ыр?ызстанны? Сох анклавына іргелес т?р?ан Чарбак ауылында электр жары?ы мен су жо?. Ауыл?а су Согмент ауылынан а?ып шы?атын ары?пен келетін. Біра? Сохта?ы Хушияр ауылы т?р?ындары ары?ты б?геп, Чарбакты? 300-ге тарта т?р?ыны сусыз ?ал?ан.
Б?гін Бішкекте президент ?кімшілігі ?имараты алдына ж?зге тарта адам жиналып, кепілге алын?ан ?ыр?ыз азаматтарын тез арада босаттыруды, ш??ыл шара ?олдануды талап етті.
Д?йсенбі к?ні ?збекстан мемлекеттік ?ауіпсіздік комитеті Сох ауданында?ы о?и?а?а байланысты м?лімдеме жасап, б?л іске ?ыр?ыз шекарашыларын айыптады. Ташкент тарабыны? айтуынша, ?ыр?ыз ?скеріні? жергілікті т?р?ындар?а ?арата ат?ан о?ынан ?збекстанны? бес азаматы жаралан?ан.
СССР-ДЕН ?АЛ?АН «М?РА»
Баткендегі ?збекстан?а тиесілі, 60 мы? т?р?ыны бар (оларды? 90 пайызы – этникалы? т?жіктер) Сох анклавында б??ан дейін де жер мен су дауы бірнеше рет ту?ан еді. Біра? кепілге адам алу о?и?асы болма?ан.
Б?рын Баткен т?р?ындары Ош пен Бішкекке бару ?шін Сох анклавында?ы жол ар?ылы ?тетін. Былтыр ?ана Баткен-Бургонду-Пульгон айналма жолы салынып, ?ыр?ыз азаматтары Сох?а кірмей ?тетін бол?ан. Біра? тауда?ы бірнеше ауылды? т?р?ындары б?рібір Сох?а со?пай ?те алмайды. ?збекстан анклав ар?ылы ?туді барынша шектейді.
?збекстан ислам ?оз?алысы ?йымы 1999 жылы ?ыр?ызстанны? о?т?стігіне шабуыл жаса?ан со? ?збек билігі Сохта?ы шекарашыларын к?бейткен. Сарбаздарды? к?бі – этникалы? ?збектер.
Сохта?ы о?и?адан екі к?н б?рын ?збек шекарашылары ?ыр?ызстанны? бір азаматын ат?ан еді. Шекарашыларды? айтуынша, «ол адам контрабандист бол?ан». Ал ?ыр?ыз шекарашылары «?збек ?скеріні? ?арусыз азаматтарды ат?аны б?л ?ана емес» дейді.
?ыр?ызстанны? аума?ында ?збекстан?а тиесілі Сох (аудан?а О?т?стік ж?не Солт?стік Сох анклавтары кіреді) пен Шахимардан, Т?жікстан?а тиесілі Ворух анклавтары бар. Ал ?ыр?ызстан?а тиесілі Барак анклавы ?збекстанны? ?ндіжан облысында орналас?ан. СССР заманында?ы жер б?лінісі кезінде ??рыл?ан б?л аума?тар ?азір осы мемлекеттер арасында дау?а себеп бола береді.
2010 жылы ?ыр?ызстанны? о?т?стігіндегі этникалы? ??рамы ?рт?рлі Ош облысында да ?збек пен ?ыр?ыз азаматтары арасында бол?ан ?а?ты?ыстан ж?здеген адам ?аза тауып, мы?да?ан адам жаралан?ан.
http://www.baq.kz/
