Елбасыны? «?аза?станны? ?леуметтік жа??ыртылуы: Жалпы?а Орта? Е?бек ?о?амына ?арай 20 ?адам» атты ба?дарламалы? ма?аласында м?дениет саласында отанды? ?німдерді ??ру мен ал?а жылжыту?а ?атыстызор міндеттер ж?ктелген еді. М?дениет ж?не а?парат министрлігінде осы т?р?ыда бес жылды? жоспар т?зіліп, баспа ?ызметіні?, а?паратты? арналарды?, баспа ?німдеріні?, жа?а ба?дарламалар шы?аруды?, та?ырыпты? сериалдар т?сіруді? репертуарлы? саясаты ?айта ?арал?аны белгілі. Б?л турасында ?Р М?дениет ж?не а?парат министрі Дархан Мы?бай: «Басты міндетіміз – масс-медианы? отанды? мазм?ныны? сапасын арттыру. Осы ма?сатта мемлекеттік арналарды? т?жырымдарын ?айта форматтау ж?не жа?а та?ырыпты? арналар жасау бойынша ?лкен ж?мыстар ж?ргізілуде. Телеарналарда?ы контент м?селесі, ?аза?станды? теле?німдермен ?амтамасыз ету, оларды? пайызды? ?лесі, ?олайлы-?олайсыз уа?ыт?а ?ойылуы ж?не бас?а да к?рделі м?селелерді о?тайлы шешу медиакомпаниялар ?шін жауапты міндет болма?. К?птеген б??аралы? а?парат ??ралы да?дарыс жа?дайын ескере отырып, елеулі ??рылымды? ?згерістер жасау?а да баруы м?мкін, я?ни ?з ?німін ма?сатты аудитория?а ша?тап, модернизациялау?а тура келеді» деген еді баспас?зге берген с?хбатында.
Со??ы уа?ыттарда отанды? телесериалдар ?оржыны жа?а ?німдермен толы?ып келеді. ?рине, осы кезге дейін т?сірілген ?аза?станды? сериалдарды? де?гейі де, сапасы да ?р?илы. Б?рі дерлік к??ілден шы?ты дей алмаймыз. ?аза?ы к?рерменні? ?ыты?ына тиген ж?йттер де к?п еді. Аты-ж?ні, мазм?ны ?аза?ша фильмдерді? орыс тілімен аралас ж?руі, киноны? желісіне айнал?ан о?и?аларды? ?арапайым халы?ты? ?мірінен тыс болуы, тіршілік салты бейтаныс ?а?армандарды бейнелеу, жанрлы? адасулар, сценарий желісіні? сенімсіздігі сия?ты кемшіліктер к?зге ?рып-а? т?рды. Станиславскийді? «сенбеймін» дейтініні? кері келіп, к?п кинолар к?рерменін сендіре ал?ан жо?. Дегенмен ізденісті? то?тамайтыны белгілі.
Халы?ты? назарын аударып, ы?ыласына ие бол?ан бірді-екілі кинохикаялар баршылы?. ?алай десек те, т?рік пен к?рістерді? сериалдарымен эфир толтыр?ан, одан ?алса орыс а?айынны? саны к?п, сапасы бейм?лім д?ниелерін ?ыл?ытып отыр?ан отанды? арналар ?з ?німдерін ?сыну?а талпынып жатса, ??птарлы? ж?йт. Тек сапа де?гейі мен ?з аудиториясыны? к??іл ауанын, с?ранысын зерттеп алса дейсі?. Осы орайда «?аза?стан» ?лтты? арнасыны? ты? ізденістерге бет б?рып, халы?ты? жан-д?ниесіне жа?ын, жылы д?ниелер ?сынып ж?ргенін айта кеткен л?зім.
Жуырда, ?араша айынан бастап «?аза?стан» ?лтты? телеарнасында кешкі мезгілде «…?й болу ?иын» атты жа?а телехикая к?рсетіле бастады. Сериалды? негізгі о?и?асы ауылды? жігіт Ербол мен ?алада ?скен ?ыз Ж?нелді? бірге отау тігіп, жас отбасы болуынан ?рбиді. Хикаяны? негізгі ?зегі жа?адан ша?ыра? к?терген жастарды? ?ызы?ты о?и?алары мен ?зара ?айшылы?тар?а толы ?арым-?атынасына ??рыл?ан. Телесериалды ?лтты? арнаны? тапсырысы бойынша «К?ркем фильм» кинокомпаниясы т?сіріпті. «К?ркем фильм» – со??ы уа?ытта жо?ары жетістіктерімен к?зге т?сіп ж?рген, еліміздегі алды??ы ?атарлы кинокомпанияларды? бірі. 2005 жылы ??рыл?ан студияны? ?оржынында мемлекеттік телеарналарды? тапсырыстарымен т?сірілген 200-ге тарта бейнеклип ж?не 100-ден астам деректі фильмдер бар. Компанияны? мемлекет тарапынан жо?ары ба?алан?ан ж?мыстары да баршылы?.
Т?сіру ж?мысы екі ай?а созыл?ан б?л телехикая 32 сериядан т?рады. Кино?а т?сетін актерлерді іріктейтін бай?ау?а мы? жарымнан аса адам ?атыс?ан. Басты кейіпкерлерді? р?лінде Г?лбаушан Тілеубекова, М?хамеджан М?рзакеев, Г?лжан ?алыбаева, К?нс?лу Т?р?ынбек?ызы, Сафуан Ш?ймерденов, Ерболат Оспан??лов сынды танымал ?ртістермен ?оса, Зарина К?рменова, Данияр Т?лбасиев сия?ты жас актерлер ойнайды. Режиссерді? айтуынша, сериалды? атын ?аза?ты? «?йлену о?ай, ?й болу ?иын» деген ма?алынан алуды ?ртістер ?сын?ан к?рінеді. Жа?а жобаны? ал?аш?ы сериялары ? дегеннен-а? к??ілге ?онымды к?рінді. Т?рмысты? комедия жанрында т?сірілген б?л кинохикая ?аза?ы ортаны ?зіне баурай ала ма, жо? па, ол – уа?ыт еншісінде. Біз телеарна басшысы мен т?сіру тобынан ж?не ?ртістерден осы сериал туралы аз-кем м?лімет ал?ан едік…
Н?ржан М?хамеджанова, «?аза?стан» РТРК А? бас?арма т?райымы:
– Биыл «?аза?стан» телерадиокорпорациясы ?з к?рермендеріне бірнеше жа?а телехикая ?сынды. Мемлекет тарапынан ?лкен ?олдау?а ие бол?анды?тан, отанды? телехикаяларды? саны к?н санап ?сіп келеді. Отанды? ?нім жасауда топ жарып т?р?ан ресейлік ?ріптестеріміз шетел телехикаяларын эфирден толы?тай ы?ыстырып шы?арды. Б?ндай жетістікке жетуге елімізді? телеарналары да ?мтылуы ?ажет.
?лтты? арнаны? жа?а телевизиялы? маусымын ?аза?стан ?скеріні? ?азіргі бет-бейнесі мен тыныс-тіршілігіне негізделген «К?к тарландары» фильмі аш?анын білесіздер. ?араша айында к?рерменге жол тарт?ан «…?й болу ?иын» атты жа?а жобасы да к?пшілікті? назарына бірден ілікті. Фильмдегі о?и?а желісі дала мен ?ала ?аза?ыны? ша?ыра? к?теріп, жас отау иелеріні? к?з?арас ?айшылы?ынан ту?ан ?ызы?ты о?и?алары ар?ылы ?рбиді. Б?л – б?гінгі ?о?амда?ы ?зекті та?ырып. Отбасылы? комедия жанрында т?сірілген телехикая ешкімді бейжай ?алдырмасы аны?. Біз алда?ы уа?ытта да ?лтты? арнаны? т?ра?ты к?рермендерін жа?а жобалармен ?уанта бермекпіз.
Рашид С?лейменов, «…?й болу ?иын» телехикаясыны? режиссері:
– Жалпы, отбасылы? ?мірді бейнелейтін комедиялы? сериалдар б?гінгі ?о?ам ?шін та?сы? емес. Б?ндай сериалдарды шетелдіктер де, к?рші елдер де молынан т?сіріп тастады. Бізді? ма?сатымыз – ?аза?ы к?рерменге жа?ын д?ние жасау еді. Сонымен бірге, ?зілге ??рыл?ан сценарий желісіне идеологиялы? т?р?ыда т?рбиелік м?н-ма?ынаны астарлап енгізу де о?ай шаруа емес. Б?л ж?нінен біз к?здеген межемізден шы?ты? деп ойлаймын. Сериалды? ?н бойынан ауыл мен ?аланы? ?зара ?йлесе кірігуі, ?аза?ы салт-сана, жан?ялы? кикілжі?дерден айналып ?ту, отбасылы? ??ндылы?тарды насихаттау, ана тілімізді ?астерлеу, т.с.с к?птеген ма?ызды д?ниелер к?рініс тапты. Телехикаяны? м?н-ма?ынасын ?лтты? ??ндылы?тар?а негіздеу – ?лтты? арнаны? бізге ?ой?ан басты талабы болды. «?аза?стан» телеарнасыны? халы??а ?ызы?ты заманауи сериал, ток-шоу жанрларыны? негізінде, ?з ?німдері ар?ылы к?рерменді елдік салт-сана?а, е? басты ?лтты? ?станымдар?а т?рбиелеуі – ?те ??птарлы? жайт. Бізді? кинокомпания б?л тапсырысты ?уана ?арсы алды. М?мкіндігінше жоба?а мы?ты мамандарды тарту?а к?ш салды?. Н?тижесін, ?рине, к?гілдір экраннан к?ре аласыздар.
Ильхам Джалилов, «…?й болу ?иын» телехикаясыны? бас продюсері:
– Негізі ?азір к?п жерде айтылып та, жазылып та ж?р. Комедиялы? жанрда, кино болсын, сериал болсын т?сіру ?те ?иын. Шын м?нінде оны мойындау керек. Біз ?з кезегімізде діттеген ма?саттарымыз?а жеттік деген ойдамыз. Дегенмен, ж?мысымыз?а ба?а беретін сыншы — к?рермен. Халы?ты? к??ілінен шы?ып жатса, ?уаншытымыз. Сериалымыз к?рерменді к?лдіре отырып ой салады деген ?міттеміз.
Райхан ?бдешова, «…?й болу ?иын» телехикаясыны? ат?арушы продюсері:
– Е? бірінші екі айдан астам уа?ыт тынбай е?бек еткен, барлы? т?сірілім тобына шексіз ризашылы?ымды білдіремін. Сол е?бекті? жемісін ?азір к?рермен «?аза?стан» ?лтты? арнасынан тамашалап ж?р. Халы?ты? к??ілінен шы?атын ж?мыс істедік деген пікірдемін. ?йткені ?азіргі уа?ыт?а дейін, сериал туралы жа?ымды ой пікірлер айтылып жатыр.
Светлана Петрийчук, «…?й болу ?иын» телехикаясыны? креативті продюсері:
– «…?й болу ?иын» сериалы ?аза? телевидениясында?ы жа?алы? деуге болады, ?йткені б?л жа?а стиль, жа?а к?з?арас, ?ріберіден кейін жа?а технологиямен т?сірілген ситком. Біз б?л т?р?ыда е? ал?аш?ымыз. Дегенмен шетелдік жанр бол?анымен, біз барынша ?аза? к?рерменіне жа?атын, бас?а шетелдік ситкомдарда?ыдай о?и?аларды ?сірелеуде шектен тыс шы?ып кетпейтін сериал жасады?. К?зі ашы?, к?кірегі ояу к?рерменге ?нап жатыр деген ?лкен ?міттемін!
Г?лжан ?алыбаева, актриса (Райхан р?лінде):
– Со??ы кездері отанды? телеарналарды? б?рін дерлік шетелдік сериалдар, ?рт?рлі ба?дарламалар жаулап алды деуге болады. Сонды?тан осындай ?лтты? на?ышта?ы, ?з хал?ымызды? ?арапайым тірлігін, ?аза?ы бомысты жан-жа?ты к?рсете алатындай телехикаялар мен ба?дарламалар ауадай ?ажет. К?рермен де ?зіні? ?міріне жат, танымы да, т?рмысы да б?тен шетелдік кейіпкерлерді ?ызы?таудан бір с?т жалы?атыны с?зсіз. «…?й болу ?иын» — ?мір жайлы шым-шытыры? к??ілді де к?рмеулі о?и?алар?а толы сериал. Шынтуайтына келгенде, ауыл ?аза?ы мен ?ала ?аза?ыны? болмысы ??сас бол?анмен, ?мір салттары, т?сініктері екі т?рлі. Сериалды? негізгі желісі де ауыл баласыны? ?алалы? ?ыз?а ?йленіп, оларды? ?рі ?арай?ы отбасылы? ?міріне ??рыл?ан. Екі т?рлі т?рбие ал?ан, екі т?рлі ортада ?алыптас?ан мінездерді? бір-біріне ?йренісуі, кейде ?арама-?айшылы?тар?а тап болуы к?рсетіледі. Б?л хикаяны шетелді? жыла??ы сериалдарынан жалы??ан ж?рт кешкісін ш?й басында отырып тамашалайтын сергек те же?іл, астарлы ?зілге толы шынайы д?ние деп ойлаймын. К?рерменді жылатудан, к?лдіру – ?лде?айда ?иын. ?з басым барлы? ?аза? актерлері секілді драмалы? д?ниелерге жа?ынмын, біра? актриса бол?аннан кейін ?рбір жанрда ?зі?ді сынап к?ру керек. Сомда?ан кейіпкерімді барынша шынайы алып шы?у?а тырыстым. ?зірге сериал туралы, ?зімні? ойыным ж?нінде жолдастар мен таныстарды? жылы лебіздерін де естіп жатырмын. Дегенмен е? басты сыншы – халы?.
Зарина К?рменова, актриса (Ж?нелді? р?лінде):
– Б?л сериалды? к?рерменге беретін т?рбиелік те, т?лімдік те ма?ызы зор деп санаймын. «…?й болу ?иын» телехикаясын ж?й комедия деп ?арау – ?стірт болар еді. ?йткені б?л хикаяны? мазм?нды? желісіне ?арапайым адамдарды? ?мірінде жиі к?рініс табатын о?и?алар ар?ау бол?ан. Бізді? ма?сатымыз – к?лдіру ар?ылы адамдар?а ой тастау. Кейде к?йбе? тіршілікті? со?ында ж?ріп, е? жа?ын жандарды? ж?регіне ??ілуді ?мытып кетеміз. Сондай-а? ?азір жастарымыз ерте отау ??рады да, артынан, ?кінішке ?арай, ?мірді? ?иынды?тарына т?збей ажырасып жатады. Біз ?з тарапымыздан сериалда?ы басты кейіпкерлерді? тіршілік т?йткілдерін ?зілге айналдыра отырып, ша?ыра?ты шай?алтпау?а к?ш салатыны жастар?а ?лгі болсын деген ниетпен е?бектендік.
Мен ?шін Ж?нелді? р?лін алып шы?у о?ай?а со??ан жо?, бар ?ажыр-?айратымды, ?нерімді салу?а тырыстым ж?не де т?сірілім барысында т?жірибелі ?ртіс а?а-?пкелерімні?, режиссерді? к?мегі к?п тиді. Расында да, осы т?сірілімнен кейін на?ыз отбасы секілді бір-бірімізді жа?ын тартып кеттік. Б?л сериал ситком (ситуационная комедия) жанрында т?сірілді. Негізі б?л жанрды? отаны Америка деп айту?а болады. Алайда «…?й болу ?иын» сериалы тек к?рерменді к?лдіруді ?ана ма?сат т?тып, шетелдіктерше анайы ?зілдерге орын берген жо?. Біз ?з хал?ымызды? ?лтты? д?ниетанымына, тыныс-тіршілігіне сай ?мірді бейнелеуді к?здедік. Елімізде б??ан дейін де осы жанрда?ы ?німдер шы?арылды, дегенмен бізді? ерекшелігіміз кинохикаяны? толы? ?аза? тілінде т?сірілгендігінде деп ойлаймын. Е?бекті? шынайы ба?асын к?рермен ?ана бере алма?.
