«Біз тәуекелдерді өз мойнына алуға, жаңа рыноктарды игеруге, инновациялар ендіруге дайын қуатты кәсіпкерлер табын көргіміз келеді. Нақ осы кәсіпкерлер экономиканы жаңғыртудың қозғаушы күші болып табылады.
Осыған байланысты Үкіметке 2010 жылдан бастап өңірлерде кәсіпкерлікті дамыту жөнінде бірыңғай бюджеттік бағдарлама енгізілуін қамтамасыз етуді тапсырамын. Оны «Бизнестің жол картасы–2020» деп атауды ұсынамын (Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың 2010 жылдың 29 қаңтарындағы «Жаңа онжылдық – жаңа экономикалық өрлеу – Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері» атты Қазақстан халқына Жолдауынан).
Ел экономикасын дамытудың жаңа мүмкіндіктерін тиімді пайдалану мақсатында Елбасы тапсырмасымен дайындалып, жүзеге асырыла бастаған «Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарламасы жаһанды жайлаған дағдарыс жағдайында Қазақстан Республикасының Үдемелі индустриялық-инновациялық даму мемлекеттік бағдарламасын іске асырудың тиімді тетіктерінің бірі болып отыр.
Жаңа бизнес-бастамаларды қолдау, кәсіпкерлік секторды оңалту, кәсіпкерлердің валюталық тәуекелдерін төмендету және кәсіпкерлік әлеуетті күшейту сияқты тікелей кәсіпкерлік қозғалысты мемлекеттік қолдауға арналған төрт бағыттан тұратын бұл бағдарлама басталғалы бері ел көлемінде 37 мыңнан аса кәсіпкерге қолдау көрсетіліп, 35 миллиард теңгеден аса субсидия төленіпті. Сондай-ақ 8 миллиард теңгеден аса қаржыға кепілдік берілген. Соның арқасында 136 мың жұмыс орны сақталып, жаңадан 34 мың жұмыс орны құрылған. Егер дамыған елдердегі дағдарыстың аса ауыр әлеуметтік сипаттарының бірі – жұмыс орындарының қысқаруы мен жаппай жұмыссыздықтың белең алуы десек, бұл еліміздің тыныштығы мен орнықты дамуы тұрғысынан өте маңызды үлкен көрсеткіш.
ҮИИДБ-ның негізгі мақсаты – экономиканы әртараптандыру мен оның бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету арқылы шикізаттық емес секторды жедел дамыту десек, ол кәсіпкерлікті дамытуға тікелей байланысты. Ал «Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарламасының басты ерекшелігі де сол – тұрғындардың кәсіпкерлік белсенділігін арттыру, еліміздегі бизнес-климатты жақсарту арқылы бар жұмыс орындарын сақтап қалу, жаңа жұмыс орындарын құру, экономиканың шикізаттық емес секторында өңірлік кәсіпкерліктің орнықты және теңгермелі өсуін қамтамасыз ету. Жалпы, бұл бағдарлама 2009 және 2010 жылдары жүзеге асырылған жол карталарының қисынды жалғасы және мұнда негізінен дағдарыстан кейінгі дамуға екпін түсіріледі. Ең маңыздысы, кәсіпкерлер осы бағдарлама бойынша мемлекеттік қолдау шараларының біріктірілген толық топтамасына қол жеткізе алады. Бағдарламаның барлық төрт бағыты бойынша 3406 жоба мақұлданып, 2803 жобаны субсидиялау бойынша жалпы көлемі 632,4 миллиард теңгенің несие қоржыны жөнінде келісімшарт жасалуы мұның айқын дәлелі. Тұрғындар үшін тағы бір үлкен игілік, «Даму» кәсіпкерлікті қолдау қоры «Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарламасының кәсіпкерлік әлеуетті күшейту бағыты бойынша өз ісін ашып, кәсіпкерлікпен шұғылданамын деген және бұрыннан айналысып жүрген жандарды тегін оқытып, белсенді азаматтардың қажетті білім алуына жағдай жаратып отыр. Ол үшін ісін жаңа бастаған кәсіпкерлерге арналған «Бизнес-кеңесші» деп аталатын жедел курс ұйымдастырылған. Ол қатысушылардың тілегіне орай қазақ және орыс тілінде жүргізіледі.
– Бұл бағдарлама 2009 жылы басталды. Екі күндік семинар-тренингтің бірінші күні қатысушыларға кәсіпкерліктің экономикалық, екінші күні заңдық қырлары үйретіледі. 2013 жылдың 1 маусымына дейін Қазақстан бойынша 36616 тыңдаушы осы курста оқып шықты. Бұл курста тәжірибелі экономист-заңгерлер кәсіпті қалай ашып, жүргізудің ең қарапайым әдіс-тәсілдерін үйретеді. Сондай-ақ кез келген уақытта қарап, бағыт-бағдар алулары үшін қатысушыларға өткен оқуларының нұсқалары жазбаша
және электронды түрде беріледі, арнайы сертификат тапсырылады. Сонымен бірге бізде Алматы, Шымкент, Павлодар, Тараз және Қызылорда қалаларында «Кәсіпкерлерге қызмет көрсету орталықтары» ашылған, енді бүгін-ертең Семей қаласында алтыншы КҚКО ашылады. Оларда барлық кәсіпкерлерге тегін сервистік қызмет көрсетіледі. Қазірге дейін 23296 кәсіпкерге 82959 сервистік қызмет көрсетілді. «Назарбаев Университеті» АҚ базасында 822 шағын және орта бизнес басшылары білімдерін жетілдірді. 1123 кәсіпкер «Іскерлік байланыс» аясында, соның ішінде 65 кәсіпкер – АҚШ-та, 58 кәсіпкер – Германияда машықтанудан өтіп қайтты.
Ең бір бөліп айтатын нәрсе, ондаған жылдар бойы кәсіпкерлікпен айналысып, шаруаларын әлдеқашан орнына қойған кәсіпкерлердің өзі осы жедел курсқа келіп оқып: «Алғашында бұл бізге жаңа не береді деп ойлап едік, онымыз қате екен, көп нәрсені үйрендік» деп алғыстарын айтып жатады. Бұл да біліміңді жетілдіру қай кезде де артықтық етпейтінін дәлелдейтін бір мысал. Осы жедел курстан өтіп, өз шаруаларын дөңгелетіп әкеткен кәсіпкерлер жылдан-жылға еселеп көбейіп келеді, – дейді «Даму» кәсіпкерлікті қолдау қорының Алматы қаласы бойынша бас қаржылай қолдау менеджері Зарина Кәрменова. Иә, Елбасы тапсырмасына орай, мемлекет жаңа экономиканың қозғаушы күші ретінде кәсіпкерлікті дамытудың барлық шараларын қолға алып жатыр. Басқаларын айтпағанда, Алматы облысындағы «ZHERSU POWER» ЖШС, Астана қаласындағы «LED Solution» ЖШС, Қызылорда облысындағы «Сымбат Ойл» ЖШС, «Асар» ЖШС, Ақмола облысындағы «Новопэк» ЖШС, «Milk Project» ЖШС, Алматы қаласындағы «Колобок и Ко» ЖШС, «КазСтройСтекло» компаниялар тобы дәл осы кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдаудың арқасында табысты кәсіпорындарға айналды. Олардың жетекшілері кәсіпкерліктің әртүрлі үйрену сатыларынан өтті. «Өнерді үйрен де жирен» дейді бабалар даналығы. Демек, кәсіпкерлікті де үйрену керек. Өйткені ол жаңа экономиканың қозғаушы күші ретіндегі бүгінгі басты беталыс.
